Ik wil elektrisch koken

Met het groot aantal geplaatste zonnepanelen en de verhoogde gasprijzen willen velen overstappen op elektrisch koken. In deze tijd verdient de inductiekookplaat de voorkeur, gezien het verbruik en het rendement. Er moeten wel enige belangrijke zaken belicht worden.
Er dient een elektrische aansluiting aanwezig te zijn. Hierbij zal in de regel de groepenkast uitgebreid dienen te worden met een kookgroep. Er zijn inductiekookplaten die geschikt zijn voor een fase (een enkel stopcontact ) Echter moet men dan genoegen nemen met langere kooktijden. De energie zal verdeeld moeten worden over de kookzones en dat komt de snelheid niet ten goede.
In de regel heb je met een standaard kookplaat van 60 cm 4 kookzones een dubbele groep nodig die aangesloten wordt op een zogenaamde perilex wandcontactdoos.

Perilex wandcontactdoos (stopcontact)

Deze perilex bevat 4 aansluitpunten plus een aardcontact.
Hebben we een grotere kookplaat bestaande uit 5 of 6 kookzones, meestal 90 cm breed dan dient de kookgroep te bestaan uit drie groepen. Geavanceerdere grotere kooktoestellen kunnen tegenwoordig geconfigureerd worden om op een vast ingesteld vermogen te kunnen functioneren. Zo is het dan toch mogelijk op minder aangesloten groepen te functioneren. Dit zal echter altijd ten koste gaan van de kooksnelheid.
De Perilex is oorspronkelijk een stekkersysteem ontstaan in de jaren 60 uit de vorige eeuw om grote verbruikers op een drie fasen net aan te sluiten.

Perilex originele aansluiting (3 fasen)
Perilex Wandcontactdoos

Hierbij is de standaard dat links boven de nul aansluiting bevindt. (De blauwe draad). Overige aansluitingen zijn de drie fasen. Vroeger noemde men dit ook wel een krachtstroomaansluiting.
Tussen de nul en de fasen staat gewoon 230V. Meet je echter tussen de fasen in dan staat hier 400V op.

.

Tegenwoordig wordt er in de nieuwbouwwoningen hoofdzakelijk gebruik gemaakt van een kookgroep bestaande uit twee zekeringautomaten. Voldoende geschikt voor een kooktoestel met 4 kook zone’s. Zichtbaar is de brug tussen de twee groepen. Indien er op een fase een kortsluiting ontstaat zal de andere groep automatisch (mee) uitschakelen.

Kookgroep met twee zekeringautomaten

Ondanks de oude standaardisatie met drie fasen is er bij gebruikmaking van twee groepen (helaas) geen standaard waar de twee fasen en twee nullen zich bevinden. Veiligheidshalve zou een nul links boven gepositioneerd moeten worden. Echter in de praktijk bepaalt de installateur hoe de draden aangesloten zitten.
Het is dus verstandig tijdens het aansluiten van een kooktoestel ALTIJD te meten.

Bij het meten is direkt zichtbaar of de spanning goed is en/of de nul aanwezig is. In het ergste geval zou het kunnen zijn dat de kookplaat wordt aangesloten tussen twee fasen. Bij grote pech zal de duur aangeschafte kookplaat in rook opgaan. Overigens, duurdere modellen kunnen hiertegen beveiligd zijn. Let er op dat er fouten kunnen ontstaan die zich manifesteren als de leiding wordt belast!

Bij aansluitingen waarbij hoge stromen vloeien dienen de aansluitingen / verbindingscontacten zeer goed gemaakt te zijn. Indien een schroef niet voldoende vast wordt aangedraaid kan de verbinding tijdens gebruikt opwarmen. Deze stromen zullen bij intensief koken niet gering zijn waardoor zo’n slecht contact op kan warmen en versmeulen. Bij de keuze van een aansluitsnoer met een gegoten stekker is die verbinding machinaal aangebracht.

Gegoten preilex stekker
Slecht contact, warmt op en versmeult

Het lijkt simpel. Echter het niet goed verbinden van de elektrische aansluiting kan een contact doen versmeulen. De constante onderbreking van de voedingsspanning kan de electronica van de kookplaat doen falen. De energiezuinige voeding kan niet tegen het snel aan en uitschakelen / onderbreken van de voedingsspanning.

Indien de gaskookplaat wordt vervangen door een inductiekookplaat zal de afgegeven warmte moeten worden weggevoerd. Aan de achterzijde van het keukenkastje zal voldoende aanvoer van frisse lucht moeten komen. Aan de voorzijde , onder het aanrechtblad dient ook een opening te zijn om de verwarmde lucht af te kunnen voeren. Meestal is een lat tussen oven en aanrechtblad weg te nemen waardoor een ventilatieopening ontstaat.

Het submenu bevat een klein aantal aantal favoriete kookplaten. Er zijn natuurlijk meerdere formaten en uitvoeringen. Dit is een kleine selectie van betrouwbare goed doorontwikkelde modellen.

En wat gaat er nog komen?

Koken met toestellen die op temperatuur ingesteld kunnen worden om zo nog energiezuiniger te kunnen koken. Bovendien kunnen op deze wijze schadelijke gassen (fijnstof)worden beperkt die tijdens het bakken kunnen ontstaan. (Een juist ingestelde temperatuur zal te ver doorbakken / aanbakken tot het verleden horen)

Koken wordt K°ken met Celsius Cooking

Om zo gezond mogelijk te koken (bakken) dient elk bakproduct afgestemd te worden op de baktemperatuur. Elk product heeft een andere temperatuur (Rookpunt) waarbij het vet begint te ontbinden en schadelijke gassen kunnen ontstaan. Het is dus raadzaam deze temperaturen niet te overschrijden.

ProductRookpunt °C
Olijfolie extra vierge160 °C
(Room)boter177 °C
Kokosolie177 °C
Koolzaadolie204 °C
Olijfolie vierge216 °C
ZonnebloemolieOngeraffineerd107 °C
Zonnebloemolie227 °C
Maïsolie232 °C
Arachideolie PindaolieGeraffineerd232 °C
OlijfolieGeraffineerd242 °C
Rijstolie255 °C
Reuzel182 °C
SojaolieOngeraffineerd160 °C
SojaolieHalf geraffineerd177 °C
SojaolieGeraffineerd232 °C
Amandelolie216°C
lijst bakproducten met bijbehorend rookpunt

Het mooie van techniek is dat het altijd in beweging is. Er wordt iets gecreëerd, en al gaande het proces vinden er verbeteringen plaats. Onderweg kan er ook wel eens wat falen. Een kritische kijk naar kostprijs en telkens veranderende milieuvriendelijke materialen, besparende maatregelen t.o.v. energieverbruik kunnen toch onvoorziene gebreken tot gevolg hebben. In mijn job in de techniek is het mijn taak het stukje falend techniek te verhelpen. Echter de gebruiker is soms ook debet aan een falend proces. Door onwetendheid en niet lezen van een gebruiksaanwijzing kan het voorkomen dat het een en ander niet naar behoren functioneert. Frappant is wel dat met intrede van de artificial intelligence de gemiddelde mens de eenvoudige oplossingen niet meer ziet. De theoretische mens denkt over het algemeen veel te moeilijk. Het nieuwe werken waarbij de mens veel meer thuis is, ziet en hoort allerlei “problemen” die er eigenlijk niet zijn of altijd al zijn geweest. Zo valt het ineens op dat de koelkast de gehele dag aan en uit schakelt (bang voor de energierekening). Door de tegenwoordige ledverlichting ziet men ineens ijs / rijpvorming op de achterwand van de koelkast die er altijd al aanwezig is geweest met de koelfase. Men hoort geluiden die gewoon bij apparaten of bij een proces horen. Men is helemaal in paniek dat de wasmachine niet functioneert waarbij het niet opvalt dat het gebruikte verlengsnoer met schakelaar en indicatieverlichting is uitgeschakeld. Zonder na denken wordt er een Classic vaatwasmiddel in de aanbieding gekocht. Maar men is even vergeten dat dit een kaal wasmiddel is zonder stoffen om het water te ontharden en een slechter droog resultaat zal geven dan de eerder gebruikte All in One Multitabsals er geen spoelglans wordt gebruikt. Jammer dat er niet altijd voor een duurzame oplossing wordt gekozen. Soms worden apparaten weggegooid voor een draadbreukje of een verstopping in een slang. En ja er zijn gevallen dat een toestel wordt afgedankt door een geactiveerde kindersluiting of demo modus. Zoran Diepstraten.